پرسش های متداول

علائم مسمومیت دام‌ها با کود اوره چیست و با چنین دام‌هایی چه باید کرد؟

در فاصله‌ی کوتاهی پس از مصرف این کود، علائم مسمومیت در دام ظاهر می‌شود که شامل شکم درد، خروج کف از دهان و بینی، لرزش عضلات، ضعف و در صورت شدت مسمومیت و یا درمان دیرهنگام، مرگ دام است. اطلاع سریع به دامپزشک برای درمان به‌موقع حیواناتی که مسمومیت شدیدی ندارند، ضروری است.

گاهی تعداد زیادی دام، حتی بالای 100 رأس در اثر این مسمومیت تلف شده‌اند؛ و این یک زیان صد درصدی است چرا که گوشت حیوانات مسموم هم قابل استفاده نیست و باید دام‌های تلف شده در گودالی عمیق دفن شوند؛ بنابراین پیشگیری از ابتلای دام‌ها به این وضعیت، بسیار مهم است و کار دشواری هم نیست. کافی است مراقب باشید که دام‌های‌تان چه آب و خوراکی را مصرف می‌کنند.

برای پیشگیری از ابتلای دام‌ها به مسمومیت ناشی از کود اوره چه باید کرد؟

اگر کشاورز هستید، زمانی که محلول حاوی کود اوره را برای استفاده در مزرعه آماده می‌‌کنید، کاملاً مراقب باشید که دام‌ها از آن نخورند یا غذای دام به این محلول آلوده نشود. همچنین به دامداران منطقه اطلاع رسانی کنید تا از ورود دام‌هایشان به آن محدوده جلوگیری کنند. دامداران هم لازم است مراقب باشند که آب و منابع غذایی مورد استفاده دام‌ها به این کود و البته به سموم مورد استفاده در مزارع و باغ‌ها آلوده نباشد تا این حیوان‌های زبان بسته دچار رنج بیماری و دامداران دچار رنج عاطفی و اقتصادی ناشی از آن نشوند.

چرا مردم از ذبح دام و طیور در معابر عمومی و خانه‌ها منع می‌شوند؟

چون این کار سبب آلودگی محیط و شیوع بیماری‌ها می‌شود. به همین سادگی!

و به همین سادگی، آلودگی به خاک، آب، هوا و به خانه‌های ما سرایت می‌کند؛ حتی گاهی فرصت ادامه‌ی زندگی را می‌گیرد!

ذبح دام بدون معاینه‌ی اولیه و نظارت پس از کشتار، سلامت ذابحین و مصرف کنندگان را تهدید می‌کند و نیز در منازل، تکایا، معابر و قصابی‌ها، مکان مناسبی برای دفن بهداشتی فضولات و ضایعات لاشه‌ وجود ندارد، بنابر این توصیه می‌شود کشتار دام و طیور در کشتارگاه‌ها و تحت نظارت دامپزشکی صورت گیرد.

چه دام‌هایی را نباید بخریم؟

دام‌هایی که هریک از نشانه‌های زیر را دارند، مشکوک به بیماری و آلودگی هستند و نباید خریداری شوند:

لاغرند/ پشم‌های‌شان ژولیده است/ می‌لنگند/ از بینی، دهان و سایر مجاری آن‌ها ترشحات آبکی یا چرکی یا خون‌ آلود خارج می‌شود/ هنگام ایستادن تعادل ندارند / ‌سفیدی چشم‌ آن‌ها زرد است / اسهال دارند

بهترین کار این است که دام را از مراکزی خریداری کنید که زیر نظر دامپزشکی است. این مراکز از آخرین وضعیت بیماری‌ها در منطقه اطلاع دارند و می‌دانند که چه دامی سالم است.

چرا حیوانات را معدوم می‌کنند؟

برای پیشگیری از شیوع بیماری و انتقال آن به سایر حیوانات و در مواردی که بیماری مشترک است،‌ برای پیشگیری از انتقال آن به سایر حیوانات و انسان‌ها.

بدیهی است که معدوم کردن حیوانات کار دشواری است؛ هم برای دامدار و هم برای کسانی که مسئولیت تأمین بهداشت را در جامعه به عهده دارند؛ ولی با در نظر گرفتن اهمیت سلامت جامعه و این که با معدوم کردن تعدادی از حیوانات، سلامت و جان تعداد بسیار بیشتری از آن‌ها حفظ می‌شود، این کار به اجبار صورت می‌گیرد.

چرا باید گوشت تازه را بعد از 24 ساعت نگه داشتن در یخچال مصرف کنیم؟

برای اطمینان پیدا کردن نسبت به سلامت آن؛ چون عامل بعضی بیماری‌ها مانند تب خونریزی دهنده کریمه-کنگو که بیماری بسیار خطرناکی است ممکن است در گوشت و احشای خوراکی دام‌های کشتارشده وجود داشته باشد. در صورتی که گوشت به مدت 24 ساعت و سایر بخش‌های خوراکی مانند جگر به مدت 48 ساعت در حرارت 0 تا 4 درجه یخچال نگهداری شوند، شرایط لازم برای از بین رفتن ویروس بیماری فراهم می‌شود. حتماً گوشت و سایر فرآورده‌های دامی را از مراکز مجاز تحت نظارت سازمان دامپزشکی خریداری کنید.

بیماری تب خونریزی دهنده‌ی کریمه-کنگو چگونه به انسان منتقل می‌شود؟

تب کریمه هم می‌تواند از دام و فرآورده‌های دام آلوده به انسان منتقل شود و هم از انسان آلوده و بیمار؛ بنابراین مواردی که باید برای پیشگیری رعایت شود متعددند:

1. ویروس بیماری در خون و سایر بافت‌های بدن حیوانات آلوده وجود دارد؛ بنابراین در این مدت، انجام کارهایی مانند شاخ‌بری، اخته کردن، خون‌گیری، پشم‌چینی، کمک به زایمان دام‌ها، شکار حیواناتی که مخزن ویروس این بیماری‌اند مانند خرگوش و گراز، پانسمان و رسیدگی به جراحات دام‌های آلوده، اقدامات کشتارگاهی و هرگونه فعالیتی که سبب تماس با خون و سایر بافت‌های آلوده شود مانند ذبح دام‌ها، فعالیت‌های آشپزی و...و نیز مصرف گوشت، جگر، و دیگر بخش‌های خوراکی دام به صورت خام یا نیم‌پز می‌تواند سبب انتقال آلودگی شود.

2. از راه گزش کنه‌هایی که دام‌های آلوده را گزیده‌اند و قیچی‌شدن یا له کردن این کنه‌ها با  دست یا هر وسیله دیگر نیز آلودگی اتفاق می‌افتد.

3. امکان انتقال ویروس بیماری به افرادی که با انسان‌های بیمار سر و کار دارند در صورتی که  اصول بهداشت فردی را هنگام  تماس با خود بیمار یا خون، ترشحات و وسایل مرتبط با او رعایت نکنند، وجود دارد. به همین دلیل است که بیماران حتی در موارد مشکوک هم در بخش‌های ویژه و با مراقبت‌های خاص نگهداری می‌شوند.

چه بیماری‌هایی ممکن است از پرندگان زینتی به ما منتقل شوند؟

تعداد کمی از بیماری‌های پرندگان زینتی می‌توانند به انسان منتقل شوند. این بیماری‌ها با توجه به نوع پرنده متفاوت هستند؛ برای‌ مثال مهم‌ترین بیماری که می‌تواند از طوطی‌سانان به انسان منتقل شود بیماری" اورنیتوز" یا "پسیتاکوز" معروف به "تب طوطی" است. همچنین برخی از بیماری‌های گوارشی مانند "سالمونلوز" و "کلی باسیلوز" می‌توانند برای انسان بیماریزا باشند.    

قارچ‌ها و انگل‌های خارجی مانند جرب و کنه هم‌ می‌توانند از پرندگان زینتی آلوده به انسان منتقل شوند.

در هر صورت، وقتی از پرندگان نگهداری می‌شود، رعایت بهداشت فردی و بهداشت پرنده، مانند تمیز کردن مستمر قفس، و ظروف غذا خوری وآبخوری آن‌، می‌تواند از انتقال بیماری به پرنده و یا انتقال بیماری به صاحب آن جلوگیری کند.

برای پیشگیری از آنفلوانزای پرندگان چه برخوردی باید با پرندگان وحشی و آزاد پرواز داشته باشیم؟

- از شکار و نگهداری آن‌ها خودداری کنید.

- اگر تلف شده‌اند یا بیمار هستند به آن‌ها دست نزنید.

- اگر به هر دلیل به آن‌ها دست زدید بلافاصله دست‌ها را با مواد پاک کننده مانند صابون، خوب بشویید.

کسانی که طیور خانگی دارند مهم‌ترین کاری که برای پیشگیری از مبتلا شدن آن‌ها به بیماری آنفلوانزای پرندگان می‌توانند انجام دهند چیست؟

مهم‌ترین کار این است که به هر وسیله ممکن مانند استفاده از تورهای سیمی، اجازه ندهند پرندگان وحشی و آزاد پرواز به آن‌ها دسترسی داشته باشند. بدیهی است که باید غذا و آب طیور خانگی هم از دسترس این پرندگان دور باشد.

باتوجه به این که بیماری‌های زیادی می‌توانند از راه مصرف فرآورده‌های خام غیر بهداشتی دام‌ها به انسان منتقل شوند،‌ برای پیشگیری چه کارهایی می‌توانیم انجام دهیم؟

1. قبل از خریدن گوشت و سایر فرآورده‌های خوراکی دام‌ها از نگهداری آن‌ها در شرایط سرد و بهداشتی مطمئن شوید.

 2. به برچسب گوشت و سایر فرآورده‌های دامی بسته بندی شده، که ضامن سلامت شماست، حتماً توجه کنید.

3. عرضه‌ی گوشت قرمز و مرغ نگهداری شده در خارج از یخچال، غیر بهداشتی و بیماریزاست؛ بنابراین از خریدن  آن‌ها خودداری کنید. 

4. خریداری فرآورده‌های خوراکی دامی از فروشگاه‌های غیر بهداشتی و کنار خیابان‌ها را برای خودتان ممنوع کنید. چون سلامتی  را جداً تهدید می‌کند.

برای اطمینان از سلامت فر‌آورده‌های خوراکی دامی، آن‌هارا در بسته بندی‌های تحت نظارت دامپزشکی خریداری کنید.

آیا بیماری کرونا یا کووید19 از راه ماهی قرمز و ماهیان آکواریومی به انسان منتقل می‌شود؟

تا امروز شواهدی دال بر انتقال ویروی کرونا، عامل بیماری کووید 19 از آبزیان به انسان وجود نداشته است. ولی گفته شده امکان انتقال مکانیکی از راه دست زدن به ماهی و آب و وسایل مرتبط با آن‌ها وجود دارد و این در صورتی است که ماهیان، تازه خریداری شده باشند و مشخص نباشد افرادی که با آن‌ها سر و کار داشته‌اند، بیمار یا آلوده به ویروس بوده‌اند یا نه؛ بنابراین اگر آبزیان از قبل در منزل شما بوده‌اند و افراد و ابزار آلوده با آن‌ها یا با آب، غذا و وسایل مربوط به ماهیان برخورد نداشته‌اند، مشکلی وجود ندارد. به هر حال آنچه مسلم است رعایت توصیه‌های بهداشتی شامل خرید آبزیان و وسایل و خوراک آن‌ها از مراکز تحت نظارت دامپزشکی و شستن دست‌ها قبل و پس از دست زدن به آبزیان و آب، غذا و وسایل آن‌ها و نیز خودداری از عطسه و سرفه در کنار آبزیان، سبب پیشگیری از آلوده شدن آن‌ها و انتقال هر گونه عامل بیماریزا از جمله ویروس کرونا می‌شود.

چگونه مطمئن شویم مواد پروتئینی مانند گوشت قرمز یا مرغ و ماهی که خریداری می‌کنیم آلوده به ویروس کرونا نیستند؟

گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ و آبزیان را از بازارچه‌های محلی و خودروهای سیار و کنار جاده‌ای خریداری نکنید. لازم است این فرآورده‌های دامی به‌صورت بسته‌بندی شده که دارای شناسنامه و لیبل سازمان دامپزشکی کشور است خریداری شوند. سازمان دامپزشکی برای پیشگیری از انتقال مکانیکی عوامل بیماریزا از جمله ویروس کرونا، هرگونه قطعه‌بندی گوشت مرغ، فرآوری، تهیه‌ی جوجه‌کباب و شنیسل، طعم‌دار کردن، و ... و همچنین هرگونه فرآوری و طعم‌دارکردن گوشت قرمز را در مراکز عرضه‌ی فرآورده‌های خام دامی، واحدهای صنفی و غرفه‌های میادین میوه و تره‌بار ممنوع اعلام کرده است. چرخ کردن گوشت فقط بنا بر درخواست متقاضی و در حضور مشتری با رعایت ضوابط بهداشتی، مجاز است. علاوه بر این‌ها لازم است این فرآورده‌ها پس از خریداری، با استفاده از دستکش و رعایت اصول بهداشت محیط، وسایل و ظروف مورد استفاده، جا به جا، خرد و بسته‌بندی شوند و از مصرف خام و نیم‌پز آن‌ها خودداری شود. با رعایت توصیه‌های بهداشتی، سلامتی و آرامش خاطر را به خود و خانواده‌تان هدیه دهید.

آیا بیماری تب سه روزه قابل انتقال به انسان است؟  

خیر. تب سه روزه بیماری ویروسی مختص گاو و گاو میش است که از طریق بندپایان منتقل می‌شود و به هیچ عنوان بین انسان و حیوان مشترک نیست.

واکسن تب سه روزه را از کجا باید تهیه کنیم؟  

واکسن تب سه روزه، بهادار و وارداتی است؛ برای تهیه‌ی آن لازم است به مراکز واکسیناسیون بخش خصوصی دامپزشکی در سطح استان‌ها مراجعه فرمایید. البته توجه به این نکته‌ی مهم لازم است که مبارزه با حشرات که ناقل ویروس این بیماری هستند، از راه سمپاشی جایگاه و بدن دام نیز از راه‌های مهم پیشگیری از بیماری در کنار واکسیناسیون است.

تب سه روزه چه نشانه‌هایی دارد و برای پیشگیری از  ابتلای دام‌ها به این بیماری چه باید کرد؟

این بیماری سبب تب ناگهانی و بالای40 درجه، لنگش، بی اشتهایی، نفخ، آبریزش از دهان و بینی، درد مفاصل و سفتی عضلات همراه با فلج موقت یا دائم دام می‌شود. 1 تا 4 روز پس از فلجی، کما و مرگ حیوان مبتلا اتفاق می‌افتد؛ البته بیماری تب سه روزه در صورت اقدام به‌موقع، قابل درمان است و میزان مرگ و میر در آن 3 تا 5 درصد است. واکسیناسیون، تغذیه‌ی مناسب دام‌ها برای بالا بردن سطح ایمنی آن‌ها، مبارزه با حشرات که ناقل ویروس بیماری از دام‌های مبتلا به دام‌های سالم هستند با خشکاندن آب‌های سطحی اطراف دامداری، نصب توری در محل ورودی و پنجره‌ها، تمیز نگه داشتن محیط دامداری،‌ دفع اصولی فاضلاب‌ها و انجام دوره‌ای سمپاشی دام و جایگاه، همچنین خریداری دام سالم از محل‌های غیر آلوده، جلوگیری از تردد دام‌ها و خودداری از نقل و انتقال آن‌ها در چنین مناطقی، از جمله فعالیت‌های لازم برای پیشگیری از بیماری‌اند.

چرا 14 مهر به‌عنوان روز دامپزشکی انتخاب شده است؟

با توجه به اهمیت نقش دامپزشکی در تأمین سلامت حیوانات و فرآورده‌های دامی و پیشگیری از بروز و شیوع بیماری‌های مشترک میان انسان و حیوانات، و...، نیاز بود که روزی در سال به نام روز دامپزشکی انتخاب شود تا به این بهانه، هرسال توجه مسئولان و مردم به موفقیت‌ها، مسائل، مشکلات و نیازهای این گروه از فعالان جامعه جلب شود و همکاری و مشارکت‌های لازم به منظور ارتقای سطح کمی و کیفی خدمات و تحقق اهداف صورت گیرد؛ بالاخره در سال 1369 به پیشنهاد جناب‌ آقای دکتر حسن تاجبخش، مؤلف کتاب‌ تاریخ دامپزشکی و پزشکی ایران، 14مهر به‌عنوان روز دامپزشکی اعلام شد؛ به این دلیل که چهاردهم هرماه را در ایران باستان "گائوش روز" یا "گوش روز" می‌گفتند که نام فرشته‌ی نگهدار چهارپایان و جانواران سودمند بوده است؛ و ماه مهر، آغاز سال تحصیلی است.

بیماری تب برفکی آسیب زیادی به دام‌ها می‌زند و پیشگیری از آن برای دامدارها خیلی مهم است. بهترین کار برای پیشگیری از این بیماری چیست؟ 

بله، تب برفکی بیماری ویروسی بسیار مسری است که بویژه در فصل سرما در میان دام‌ها شیوع پیدا می‌کند و علاوه بر ایجاد تلفات در گوساله‌ها، بره‌ها و بزغاله‌ها، سبب کاهش تولیدات دامی و سقط جنین در دام‌های آبستن می‌شود؛ بنابراین نگرانی دامداران از شیوع این بیماری به‌جاست. برای پیشگیری از این بیماری یک راهکار وجود ندارد بلکه مجموعه‌ای از کارها باید انجام شوند که همه مهم‌ هستند از قبیل ضدعفونی جایگاه دام، خودداری از انتقال دام‌ها بدون هماهنگی با دامپزشکی، کنترل رفت و آمد افراد و وسایل نقلیه در دامداری، جدا کردن دام‌های بیمار و مشکوک از دام‌های سالم و واکسیناسیون دام‌ها طبق برنامه‌ی اعلام شده از سوی دامپزشکی است. در مقابل خسارات این بیماری، هر میزان که برای اقدامات بهداشتی و واکسیناسیون تلاش و هزینه شود، زیاد نخواهد بود. لازم است دامداران با مطالعه‌ی مطالب آموزشی، مشورت با دامپزشکان، شرکت در کلاس‌ها و برنامه‌های آموزشی، اطلاعات خود را در باره‌ی بیماری و راه‌های پیشگیری از آن افزایش دهند و به توصیه‌ها با دقت و حوصله عمل کنند. البته یادمان باشد که ضرورت پیشگیری از بیماری‌های دامی فقط نباید به دلیل تهدید اقتصادی یا مخاطرات بیماری آن‌ها برای ما انسان‌ها باشد؛ ما مسئول حفظ سلامت حیواناتی که در اختیار داریم هستیم. آن‌ها هم از بیماری رنج می‌برند؛ بویژه بیماری‌هایی مانند تب برفکی که برای حیوان مبتلا بسیار عذاب آور و دردناک است.

خوراک دام را از کجا تهیه کنیم که مطمئن باشد؟

خوراک‌هایی که در کارخانه‌های خوراک دام تولید می‌شوند قابل اطمینان هستند؛ البته کارخانه‌هایی که تحت نظارت دامپزشکی باشند. حتماً می‌پرسید از کجا بدانیم تحت نظارت است؟ کارخانه‌‌های مطمئنی که خوراک دام، طیور و آبزیان را تولید می‌کنند؛ روی کیسه‌‌های خوراک تولیدی‌شان شماره‌ی پروانه‌ی بهداشتی بهره برداری و پروانه‌ی ساخت واحد، ثبت شده است؛ این پروانه‌ها نشان می‌دهند که کارخانه از نظر تجهیزات لازم و رعایت اصول بهداشتی در تهیه‌ی مواد اولیه‌ی خوراک و روند تولید آن، مورد قبول سازمان دامپزشکی است. در این کارخانه‌ها یک دامپزشک بر کلیه‌ی مراحل کار از تهیه‌ی مواد اولیه، که باید سالم و قابل استفاده باشد و از آزمایشگاه کارخانه نمره‌ی قبولی بگیرد، تا تولید و بسته‌‌بندی محصول نهایی نظارت دارد. این خوراک سالم و بهداشتی از کیفیت خوبی برخوردار است که علاوه بر رفع نیاز دام، طیور و آبزیان، سبب می‌‌شود تولیدات آن‌ها هم سالم، بهداشتی و با کیفیت باشد.

چرا داروخانه‌های دامپزشکی بدون دریافت نسخه دارو نمی‌فروشند؟

فروش بدون نسخه‌ی داروها چه در داروخانه‌های انسانی و چه در داروخانه‌های دامپزشکی به دلیل مخاطرات ناشی از استفاده‌ی سرخود داروها، ممنوع است. البته در دامپزشکی هم داروهایی معین شده‌اند که داروخانه‌ها مجازند بدون نسخه در اختیار دامداران قرار دهند؛ اصطلاحاً به آن‌ها داروهای روی پیشخوان یا OTC Over The Counter)  (گفته می‌شود.

برخی از دامداران تصور می‌کنند با مراجعه به داروخانه و دریافت دارو برای حیوانات، راه درمان آن‌ها را کوتاه و هزینه‌ی آن را کم می‌کنند؛ غافل از آن که این کار اغلب به درمان قطعی حیوانات نمی‌انجامد و تنها ممکن است برخی از نشانه‌های بیماری را تخفیف دهد و مانع از درمان صحیح آن‌ها شود. نتیجه‌ی این کار پیشرفت بیماری و گاه وخیم شدن وضع دام خواهد بود و اگر حیوان به بیماری مسری مبتلا باشد، آن را به سایر دام‌ها سرایت می‌دهد، مشکل را بیش‌تر می‌کند و سبب خسارت اقتصادی بیشتری می‌شود؛ از طرفی اگر دام به بیماری مشترک با انسان مبتلا شده باشد، حتماً باید زیر نظر دامپزشک با بیماری برخورد شود تا با تصمیم‌گیری درست، از سرایت آن به افراد پیشگیری شود. گاهی داروی مورد درخواست دامدار محدودیت مصرف دارد مانند آنتی بیوتیک‌‌ها که مصرف غیر اصولی آن‌ها در دام می‌تواند سبب ایجاد مقاومت دارویی در مصرف کنندگان فرآورده‌های دامی شود، و ... همه‌ی این موارد ضرورت وجود نسخه را نشان می‌دهد. وجود نسخه یعنی که دام توسط دامپزشک معاینه شده و تحت نظارت یک متخصص درمان می‌شود. وقتی برای موضوعی قانون وضع می‌شود یعنی مهم است و تخطی از آن قانون مخاطرات و نابسامانی‌هایی را به همراه دارد.

استفاده از هورمون در مرغداری‌ها راست است؟  

علت این که گفته می‌شود مرغداری‌ها برای رشد سریع مرغ‌ها از هورمون استفاده می‌کنند این است که در سال‌های اخیر در عرض 35 روز وزن مرغ به حدود 2/5 کیلوگرم می‌رسد. در حالی که قبلاً تقریباً دو برابر این طول می‌کشیده است آن هم با خوراکی بیش از دو برابر آنچه امروز مصرف می‌کنند. ساده‌ترین تصور این است که بگوییم هورمون علت این افزایش وزن در مدت کوتاه است؛ ولی واقعاً این طور نیست. سال‌هاست با توجه به رشد صنعت پرورش طیور و سرمایه‌ای که جذب این بازار شده است، پژوهشگران مطالعات زیادی روی ژنتیک، اصلاح نژاد و تغذیه‌ی مرغ گوشتی داشته‌اند که حاصل آن تولید مرغ‌هایی است که با مصرف خوراک کم‌تر، وزن بیشتری در زمان کوتاه‌تر می‌گیرند. البته ضرورت صرفه‌ی اقتصادی این صنعت حکم کرده است که علاوه بر اصلاح نژاد، در تغذیه‌ی آن‌ها از پروتئین مرغوب، ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم، اسید آمینه‌های ضروری و تقویت کننده‌های رشد از قبیل پروبیوتیک‌ها و آنزیم‌ها که هیچکدام هورمون نیستند استفاده شود و به بهداشت مرغداری و سلامت پرندگان به‌طور ویژه پرداخته شود، و دانش و تلاش مرغداران و کارکنان مرغداری‌ها در زمینه‌ی رعایت امنیت زیستی و اصول پیشگیری از بیماری‌ها افزایش یابد؛ چرا که در غیاب این ضرورت‌ها، وزن مورد انتظار در زمان مورد نظر به دست نخواهد آمد.

گذشته از همه‌‌ی این حرف‌ها، واقعیتی وجود دارد که از اساس امکان استفاده از هورمون در صنعت مرغداری را منتفی می‌کند. آن واقعیت این است که به گفته‌ی کارشناسان، هورمون‌ها دو دسته‌اند پروتئینی و استروئیدی، هورمون‌های پروتئینی ساختاری دارند که پس از ورود به دستگاه گوارش، فوری هضم می‌شوند، از بین می‌روند و قابل استفاده نیستند؛ شکل تزریقی آن هم باید مداوم باشد که نه عملی است نه به‌صرفه. دیگر این که پرندگان اساساً گیرنده‌های مربوط به هورمون‌های استروئیدی را در عضلات خود ندارند.

برای انتقال دام‌هایم به شهرستان دیگر چه کاری لازم است انجام دهم؟

در این زمینه بر اساس قانون سازمان دامپزشکی کشور که برای جلوگیری از انتقال و گسترش بیماری‌ها وضع شده است، فقط دام‌هایی اجازه تردد دارند که گواهی حمل و نقل بهداشتی را از شهرستان مبدآ دریافت کرده باشند؛ بنابراین شما لازم است با مراجعه به دامپزشکی شهرستان خود، این گواهی را دریافت کنید. شبکه دامپزشکی شهرستان با در نظر گرفتن دو موضوع مهم، یکی این که دام‌های شما سالم باشند و دیگر این که واکسن‌های لازم را دریافت کرده باشند،گواهی بهداشتی حمل و نقل را صادر می کند؛ فرقی ندارد شما اگر بخواهید دام‌هایی را که از شهرستان دیگر خریده‌اید به شهرستان خود بیاورید هم، باید به شبکه دامپزشکی آن شهرستان مراجعه و گواهی را دریافت کنید.

چند تا از دام‌هایم را بعد از گرفتن گواهی بهداشتی حمل و نقل به شهرستان دیگر بردم و به یک دامدار فروختم، حالا برای بردن تعداد دیگری از دام‌ها، به دامپزشکی شهرستان مراجعه کرده‌ام ولی به من گواهی نمی‌دهند. من تصور می کردم می‌توانم دامم را به هرکس که می‌خواهم بفروشم؟

همه کارهایی که دامپزشکی انجام می‌دهد به خاطر حفظ سلامت انسان و دام‌هاست. گاهی شیوع یک بیماری در منطقه‌ای،  با ورود یک دام بیمار شروع می شود و خسارت‌های زیادی را به بار می‌آورد. حفظ سلامت و بهداشت جامعه یک کار عمومی است و لازم است همه در آن مشارکت داشته باشند. بر این اساس، سازمان دامپزشکی کشور برنامه کامپیوتری وسیعی را  طراحی کرده است که تردد دام‌ها را در سطح کشور تحت نظر دارد. اگر شما گواهی دریافت نکنید، هنگام تردد دچار مشکل می‌شوید و اگر دریافت کنید، دامپزشکی با استفاده از این برنامه به محض صدور گواهی بهداشتی حمل و نقل برای دام‌های شما، آن را با ریز مشخصات در کامپیوتر ثبت می‌کند و از آن پس با استفاده از اینترنت بر تردد این دام‌ها نظارت دارد. شما اگر دام‌های‌تان را در شهرستان مقصد به کشتارگاه ببرید، دامپزشک حاضر در آن جا، دریافت آن‌ها را درکامپیوتر ثبت می‌کند و اگر برای فروش به میدان دام ببرید، باز هم دامپزشک مستقر در آن میدان، فروش آن‌ها و مشخصات خریدار و غیره را در کامپیوتر به ثبت می‌رساند؛ به این وسیله تردد دام‌های شما قابل ردگیری است. حالا اگر دام‌های‌تان خارج از کشتارگاه ذبح شوند و یا خارج از میدان به فروش برسند، چون بر خلاف روندی که در خدمت بهداشت جامعه و سلامت دام‌هاست عمل شده است، در مراجعه‌ی بعدی به شما گواهی تردد برای دام‌‌های دیگرتان داده نمی‌شود.  شما حق دارید دام‌های‌تان را به هر کس که می خواهید بفروشید به شرط آن که در محل‌های مشخص شده و بر طبق مقررات به فروش برسند.

آیا انجام واکسیناسیون دام‌ها برای کنترل و پیشگیری از بیماری تب برفکی کافی است؟

استفاده از واکسن تب برفکی حتماً لازم است اما به تنهایی کافی نیست و در کنار آن باید اصول بهداشتی و قرنطینه‌ای هم به طور کامل به شرح زیر رعایت شود:

• شما باید مراقب باشید تا رفت و آمد غیر ضروری در دامداری صورت نگیرد؛
• افرادی که با دام‌های شما در تماس هستند به دامداری‌های آلوده و مشکوک به آلودگی نروند؛
• همه‌ی وسایل نقلیه و همه‌ی افراد بدون استثنا از حوضچه‌های ضدعفونی عبور کنند؛
• حوضچه‌های ضدعفونی به طور مرتب تمیز و محلول ضدعفونی موجود در آن‌ها 2 تا 3 روز یک بار تازه شود.( در مورد نوع و میزان ماده ضدعفونی با دامپزشک مشورت شود)؛
• دام‌های به فروش نرفته، از میادین دام به گله وارد نشوند؛
• دام‌های بازگشته از میادین و دام‌های تازه خریداری شده به مدت 21 روز در محلی جدا از بقیه‌ی دام‌های‌تان نگهداری شوند و پس از اطمینان از سلامت آن‌ها، به گله وارد شوند؛
• به محض مشاهده‌ی اولین نشانه‌های بیماری در دام‌ها، به دامپزشکی اطلاع داده شود؛
• با اکیپ‌های دامپزشکی و واکسیناسیون به بهترین شکل همکاری و به توصیه‌های آن‌ها بادقت عمل شود؛
• توجه داشته باشید که آلوده بودن دست، لباس، کفش، موی سر و حتی وسایل همراه افراد مثل ساعت و انگشتر می‌تواند در انتقال ویروس بیماری مؤثر باشد.                                   

در مجموع باید با هوشیاری به مبارزه با بیماری بپردازید و حتی به نکات به ظاهر کوچک هم توجه داشته باشید. می‌توانید کارهایی را که لازم است انجام دهید یادداشت کنید و روزانه با مراجعه به یادداشت خود مطمئن شوید که کاری را از قلم نیانداخته‌ باشید.

آفلاتوکسین چیست و چگونه سبب بیماری در انسان می‌شود ؟

آفلاتوکسین سم خطرناکی است که از نوعی قارچ به نام آسپرژیلوس به وجود می‌آید. نان، غذا و دانه‌های کپک زده می‌توانند حاوی این نوع سم باشند. بعضی از دامداران که از خطر آفلاتوکسین برای دام و انسان اطلاعی ندارند به دام‌های خود نان و غذای کپک زده می‌دهند . این سم عوارضی مانند سقط جنین در دام را سبب می شود و همچنین انسان با خوردن گوشت ، شیر و سایر تولیدات دامی، این سم را وارد بدن خود می‌کند. نکته‌ی مهمی که دانستن آن مراقبت ما را نسبت به خوراک دام‌ها و خودمان بیشتر می‌کند این است که سم آفلاتوکسین با هیچ وسیله‌ای مانند حرارت، جوشاندن و پختن از بین نمی‌رود و با انباشته شدن در بدن، انسان را به بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان مبتلا می‌کند. باید بدانیدکه قرار دادن مواد خوراکی در جاهای کم نور و مرطوب سبب کپک زدگی می‌شود.

آیا سبزی‌ها‌یی که در باغچه خانه‌ها کاشته می‌شوند هم باعث انتقال بیماری‌هایی مانند کیست هیداتیک از دام به انسان می‌شوند؟

بله. در صورتی که سگ‌ها وارد باغچه‌ شوند با مدفوع خود سبزی‌ها را آلوده می‌کنند. بهترین کار این است که با هر روش و وسیله‌ی ممکن، باغچه‌ها را از دسترس انواع حیوانات دور نگه دارید. ولی در صورت مطمئن نبودن به سلامتی سبزی‌ها آن‌ها را حتماً به روشی که در ادامه گفته می‌شود  بشویید. بسته به میزان سبزی، چند قطره مایع ظرفشویی در ظرف آب بریزید و پس از هم زدن آن،‌ سبزی را در آب بریزید، کمی هم بزنید و بگذارید حدود 5 دقیقه بماند، این کار تخم انگل‌ها را از سبزی‌ها جدا می‌کند؛ سبزی‌ را آرام از سطح آب جمع  کنید و دوباره با آب تمیز به خوبی بشویید. خوب است بدانید که کیست هیداتیک تنها بیماریی نیست که با خوردن سبزی‌ها از دام به انسان منتقل می‌شود؛توکسوپلاسموز که بویژه برای خانم‌های باردار خطرناک است و می‌تواند سبب کاهش دفاع بدن و یا سقط جنین شود نیز با آلوده شدن خاک و سبزی‌ها به مدفوع گربه، منتقل می‌شود.

وجود سگ‌های ولگرد و حیوانات وحشی در داخل و اطراف روستاها آیا باعث مبتلا شدن سگ‌‌های گله و نگهبان به بیماری هاری می‌شود؟

احتمال مبتلا شدن وجود دارد. بهترین راه عملی برای پیشگیری از ابتلای آن‌ها، استفاده از واکسن ضد هاری است. برای واکسیناسیون می‌توانید با دامپزشکی منطقه‌ی خود صحبت کنید.

آیا نگهداری لاک پشت‌های کوچک در خانه برای سلامتی ما ضرر دارد؟

بله. به‌عنوان یک توصیه‌ی کلی باید گفت که نگهداری حیوانات وحشی که می‌توانند بیماری‌های شناخته شده و یا ناشناخته را به انسان انتقال دهند اصلآ کار درستی نیست و در مجموع از نظر سازمان دامپزشکی کشور نگهداری خزنده‌ها و دوزیستان به خاطر این که مخزن و انتقال دهنده بیماری خطرناک سالمونلا به انسان هستند، ممنوع است؛ علاوه براین، نوعی از لاک پشت‌های مینیاتوری که به لاک پشت گوش قرمز مشهور است موجود پرخاشگری است و گاز ‌ بسیار دردناکی دارد. در ضمن این لاک پشت‌‌ها اصلآ نباید در آب‌های آزاد رها شوند چون مهاجم هستند و وجودشان برای لاک پشت‌های بومی کشورمان مضر است. در بسیاری از کشورها قوانین سختگیرانه‌ای برای ورود و خرید و فروش آن‌ها وضع شده است.